هنر باستانی
فهرست
-هنر مصری
در هنر باستانی ، هنر مصری، که به عنوان یکی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین هنرهای باستانی جهان شناخته می‌شود، به دوره‌های مختلفی از تاریخ مصر باستان تعلق دارد. این هنر شامل معماری، نقاشی، مجسمه‌سازی و زیورآلات است. ویژگی‌های بارز هنر مصری شامل استفاده از رنگ‌های زنده، طراحی‌های هندسی و تصاویری از زندگی روزمره و اعتقادات مذهبی است.
یکی از شناخته‌شده‌ترین آثار هنری مصری، هرم‌های جیزه و مجسمه ابوالهول هستند که نمایانگر مهارت‌های برجسته معماری و مجسمه‌سازی آن دوران‌اند. همچنین نقاشی‌های دیواری در مقابر، که به زندگی پس از مرگ و اعتقادات مذهبی می‌پردازند، نیز نمونه‌های شاخصی از هنر مصری هستند.
این هنر به دلیل رعایت قوانین خاص در طراحی و تجسم، که به منظور حفظ ثبات و نظم در زندگی پس از مرگ بود، شناخته می‌شود. هنر مصری همچنین تأثیرات زیادی بر هنر و فرهنگ دیگر تمدن‌ها گذاشته است.
-بین النهرین
هنر بین‌النهرین به هنرهای مربوط به تمدن‌های باستانی میان‌رودان، شامل سومریان، اکدیان، بابلی‌ها و آشوری‌ها، اشاره دارد. این هنر به ویژه در سه زمینه برجسته است: معماری، نقاشی و مجسمه‌سازی.
- معماری: یکی از ویژگی‌های برجسته معماری بین‌النهرین، ساخت معابد و زقورات است. زقورات، ساختارهای هرمی شکل که به عنوان مکان‌های مذهبی و اداری استفاده می‌شدند، از ویژگی‌های بارز معماری بین‌النهرین هستند. معبد “انکی” در اور و زقوره‌های اوروک از نمونه‌های مهم این نوع معماری‌اند.
- مجسمه‌سازی: در هنر مجسمه‌سازی بین‌النهرین، تندیس‌های بزرگی از پادشاهان و الهه‌ها، همچون تندیس “لالش” و “استلا”های حمورابی، که نشان‌دهنده قوانین و فرمان‌های مهم بودند، رایج بود. این تندیس‌ها معمولاً با جزئیات دقیق و در ابعاد بزرگ ساخته می‌شدند.
- نقاشی و کنده‌کاری: نقاشی‌های دیواری و کنده‌کاری‌های روی سنگ و سفال، که غالباً داستان‌های تاریخی و مذهبی را به تصویر می‌کشیدند، نیز در هنر بین‌النهرین مهم بودند. این آثار به نمایش زندگی روزمره، جنگ‌ها و پیروزی‌های پادشاهان پرداخته و در نقش‌های مذهبی و تشریفاتی استفاده می‌شدند.
هنر بین‌النهرین به دلیل کاربرد گسترده مواد مختلف مانند آجر، سنگ و سفال، و تکنیک‌های پیچیده در طراحی و اجرا، تأثیر زیادی بر هنرهای دیگر تمدن‌ها و دوره‌های تاریخی داشته است.
-فراعنه
فراعنه، پادشاهان و فرمانروایان مصر باستان بودند که در دوران‌های مختلف تاریخ مصر از حدود ۳۱۰۰ پیش از میلاد تا ۳۰ پیش از میلاد، کشور مصر را حکمرانی می‌کردند. این حکمرانان به عنوان نمایندگان خدایان بر روی زمین و مسئولین محافظت از مصر و مردم آن شناخته می‌شدند.
ویژگی‌های اصلی فراعنه عبارتند از:
- قدرت مطلق: فرعون‌ها قدرت مطلقه داشتند و تمامی جنبه‌های زندگی اجتماعی، اقتصادی و دینی را تحت کنترل خود داشتند.
- دین و مذهب: فرعون‌ها به عنوان پسران خدایان و واسطه‌های میان خدایان و مردم شناخته می‌شدند. آنها مسئول برگزاری آیین‌های مذهبی و حفظ نظم کیهانی بودند.
- معماری و ساخت‌وساز: بسیاری از آثار معماری برجسته مصر باستان، از جمله اهرام ثلاثه، معابد و مقابر سلطنتی، در دوران فرعون‌ها ساخته شده‌اند. این آثار به عنوان نمادهای قدرت و ابدیت فرعون‌ها بودند.
- نقش در هنر و فرهنگ: فرعون‌ها حمایت‌گر اصلی هنر و فرهنگ بودند. نقاشی‌ها و مجسمه‌هایی که از آنها به یادگار مانده، به خوبی نشان‌دهنده قدرت و مقام آنها هستند.
از معروف‌ترین فرعون‌ها می‌توان به رمسيس دوم، توت‌عنخ‌آمون، و آمنهوتپ چهارم (آخناتون) اشاره کرد. هر یک از این فراعنه ویژگی‌ها و دستاوردهای خاص خود را در تاریخ مصر به جا گذاشتند.
-ایران باستان
ایران باستان به تاریخ و فرهنگ سرزمین ایران در دوره‌های پیش از اسلام اشاره دارد. این تاریخ به دوران‌های مختلفی تقسیم می‌شود که از دوران هخامنشیان و اشکانیان گرفته تا ساسانیان را شامل می‌شود.
- دوران هخامنشیان (550–330 پیش از میلاد): این دوره با تأسیس امپراتوری هخامنشی توسط کوروش بزرگ آغاز شد. امپراتوری هخامنشی با ویژگی‌هایی مانند نظام اداری منسجم و ساختار دولتی گسترده، به بزرگترین امپراتوری باستانی تبدیل شد. آثار معماری مهم این دوران شامل تخت جمشید و دروازه ملل است.
- دوران اشکانیان (247 پیش از میلاد–224 میلادی): این دوره با حکمرانی اشکانیان، که یک سلسله محلی ایرانی بودند، آغاز شد. آنان با قدرت نظامی و دیپلماسی خود موفق به مقابله با امپراتوری روم شدند. این دوران به خاطر هنر و معماری منحصربه‌فرد، شامل برج‌های یادبود و کاخ‌های باشکوه، شناخته می‌شود.
- دوران ساسانیان (224–651 میلادی): دوران ساسانیان به عنوان آخرین امپراتوری بزرگ پیش از اسلام در ایران شناخته می‌شود. این دوره به خاطر هنر و معماری برجسته، از جمله نقش برجسته‌های طاق کسری و کارهای هنری و ادبی شناخته شده است. امپراتوری ساسانی یکی از بزرگترین رقبا و دشمنان روم و بیزانس بود.
ویژگی‌های فرهنگ و هنر ایران باستان شامل:
- معماری: بناهای بزرگ مانند تخت جمشید، کاخ‌های اشکانی و طاق کسری از نمونه‌های برجسته معماری هستند.
- هنر و کنده‌کاری: نقاشی‌ها، مجسمه‌سازی‌ها و کنده‌کاری‌های برجسته که نمایانگر قدرت و شکوه امپراتوری‌ها بودند.
- دین و فلسفه: زرتشتی‌گری به عنوان دین غالب در این دوره، با تأثیر عمیق بر فرهنگ و آداب‌ورسوم مردم.
ایران باستان با ویژگی‌های منحصر به فرد خود، تأثیرات عمیقی بر فرهنگ، هنر و تاریخ منطقه و جهان گذاشت.
-هند باستان
هند باستان به تاریخ و فرهنگ سرزمین هند در دوران‌های پیش از دوران اسلامی و دوران‌های اولیه پس از آن اشاره دارد. این تاریخ به دوره‌های مختلفی تقسیم می‌شود که از دوران وِدیک و موریان‌ها تا گپتاییان و پالاها را شامل می‌شود.
- دوره وِدیک (حدود 1500–500 پیش از میلاد): این دوره با ورود آریایی‌ها به هند و تدوین متون مقدس وِدیک آغاز شد. وِدها، که مجموعه‌ای از متون دینی و فلسفی است، در این دوره نوشته شد و پایه‌گذار فلسفه و دین هندو شد. این دوران به خاطر مراسم‌های مذهبی و اجتماعی خاص، و شکل‌گیری نظام اجتماعی و دینی “کاست” معروف است.
- دوره موریان‌ها (حدود 322–185 پیش از میلاد): تأسیس امپراتوری موریان‌ها توسط چاندراگوپتا موریه و گسترش آن به زیر فرمان اشوکا، که یکی از بزرگترین پادشاهان هند باستان بود، از ویژگی‌های این دوره است. دوره موریان‌ها به خاطر حاکمیت و قوانین عادلانه اشوکا، و حمایت از بودیسم شناخته می‌شود.
- دوره گپتاییان (حدود 320–550 میلادی): این دوره به عنوان “دوران طلایی” هند باستان شناخته می‌شود. شاهان گپتایی، مانند چاندراگوپتا اول و سامودراگوپتا، دوران شکوفایی علمی، فرهنگی و هنری را به وجود آوردند. این دوره به خاطر پیشرفت‌های علمی، ادبی و هنری، و همچنین ظهور متون بزرگ ادبی مانند “رامایانا” و “مهاتما گات” معروف است.
- دوره پالاها (حدود 750–1174 میلادی): در این دوره، پادشاهان پالا به ویژه در بنگال و بیهار، از بودیسم حمایت کردند و آثار هنری و معماری برجسته‌ای را به جا گذاشتند. معابد و پیکره‌های بودا از ویژگی‌های بارز این دوره هستند.
ویژگی‌های فرهنگ و هنر هند باستان شامل:
- معماری: ساخت معابد بزرگ و آثار معماری برجسته، مانند معابد آجانتا و الورا که از هنر و فرهنگ آن دوران نمایانگر هستند.
- هنر و ادبیات: متون دینی و فلسفی، مانند وِدها و اپنیشادها، و آثار ادبی کلاسیک مانند “رامایانا” و “مهاتما گات”.
- دین و فلسفه: ظهور و گسترش مذاهب هندو و بودایی و تأثیرات عمیق آنها بر فرهنگ و جامعه.
هند باستان با ویژگی‌های منحصر به فرد خود، تأثیرات عمیقی بر فرهنگ، هنر و فلسفه در سطح جهانی گذاشت و نقش مهمی در تاریخ بشری ایفا کرد.
